Column: Ook wij zijn schuldig
Het kabinet is gevallen en er worden excuses gemaakt, maar misschien moeten wij ons, als volk, ook wel verontschuldigen, denkt Karl van Klaveren.
Waan van de dag
In Buitenhof van afgelopen zondag 17 januari zag ik een interessante discussie. Het ging over het ontbreken van zelfreflectie bij de leden van Tweede Kamer in de toeslagenaffaire. Ook de pers had boter op het hoofd, zo werd gezegd.
De enige groep die ik miste in het rijtje was de Nederlandse burger. Ja, hebben we niet als volk gevraagd om strengere fraudebestrijding in de afgelopen decennia? Gold na Fortuyn in Nederland niet het adagium: allochtonen staan bovenaan in de criminaliteitsstatistieken? Heeft die sfeer de belastingdienst er niet toe gebracht om juist op die groepen te focussen? Ja, eigenlijk zouden we als volk moeten aftreden. Deze affaire verdient nieuwe 'black lives matter'-demonstraties, die ons inpeperen dat dit niet kan. Deze affaire is 'onze' George Floyd-schandvlek.
Ooit sprak Rutte over 'systemisch racisme'. Hij wist toen al van het etnisch profileren binnen de overheid. Het is veelzeggend dat hij dat toen niet concreet benoemde, maar wegmoffelde in abstracte terminologie.
'We zouden minder op de waan van de dag moeten koersen,' zei Job Cohen in dezelfde aflevering van Buitenhof.
Als burger, als parlement, als overheid, als rechterlijke macht hebben we ons gek laten maken. Hopelijk brengen het bezinningsproces en de hersteloperatie die nu op gang komt meer balans en schieten we niet opnieuw in een extreme reactie. Dat zou niet goed zijn. Want fraude blijft fraude. Maar daarvan moet niet de goedwillende burger slachtoffer worden op grond van zijn of haar achternaam.
En misschien moeten we ook een stapje terug in de automatisering door opnieuw 'bemenste' telefoonnummers bij de overheid te introduceren, waarop je gewoon van mens-tot-mens kunt uitleggen wat er aan de hand is. En moet Rutte niet alleen naar de koning fietsen, maar ook naar de slachtoffers van zijn beleid. Dan is hij oprecht 'gewoon'.
Karl van Klaveren
Predikant van de Houtrustkerk in Den Haag en de Adventskerk in Zoetermeer