Apostolisch: van orthodox naar vrijzinnig
Het boek Nieuw licht op oude wegen over de geschiedenis van Het Apostolisch Genootschap is vooral een beschrijving van de positie van de apostel in de geloofsgemeenschap.
Met ruim 700 pagina’s is het een dikke pil. Het is een uitgebreide beschrijving van de apostolische stroming, van het ontstaan in het begin van de 19e eeuw tot de moderne tijd. Auteur Berry Brand heeft er jaren aan gewerkt en mag trots zijn op dit standaardwerk.
De apostolische beweging begon als de Katholieke Apostolische Kerk in Groot-Brittannië. Deze kerk is het best te vergelijken met een orthodoxe pinksterkerk: de innerlijke geloofsbeleving speelde een belangrijke rol, maar het belangrijkste was de verwachting van de wederkomst van Christus. Die zou ophanden zijn.
De oude geschiedenis van de apostolische beweging is roerig: er vinden meerdere kerkscheuringen en twisten plaats. De positie van de apostels (zeg maar het hoofd van de beweging) zorgen voor conflicten.
Dat is zeker het geval in Nederland waar de Apostolische Zending sinds 1863 actief is. Ons land heeft zijn eigen apostel die leiding geeft aan de sterk groeiende Hersteld Apostolische Zendingskerk. Er ontstaat een conflict rondom de opvolging van apostel Van Osbree. Die leidt sinds 1910 de Nederlandse apostolischen en laat de orthodoxe eigenschappen van de apostolische kerk steeds meer achter zich. De internationale apostolische organisatie kijkt met lede ogen toe en schuift een orthodoxe opvolger voor Van Osbree naar voren. De Nederlanders gaan hier niet mee akkoord en scharen zich achter Van Osbrees keuze voor een opvolger: Lambertus Slok.
Slok werd uiteindelijk de nieuwe apostel en dat leidt tot een breuk met de internationale apostolische gemeenschap. Het is de geboorte van Het Apostolisch Genootschap, dat zich onder leiding van Slok steeds meer ontwikkelt tot een moderne, ondogmatische geloofsgemeenschap, al blijft de positie van de apostel nog steeds traditionele eigenschappen houden.
Het duurt nog tot de volgende apostel – Slok jr. – voordat de ‘goddelijke’ positie van de apostel wordt opgegeven. Geloof in de wederkomst, de hemel en andere traditionele geloofsvoorstellingen, waren al lang opgegeven.
Het boek laat goed zien hoe een geloofsgemeenschap langzaamaan vrijzinnig wordt, maar moeite heeft om de traditionele kenmerken in één keer op te geven. Het is een proces van vele jaren. Tegenwoordig noemt Het Apostolisch Genootschap zich volmondig vrijzinnig en zijn er goede contacten gelegd met andere vrijzinnige organisaties zoals de VVP.
De apostolischen zijn zodoende een nieuwe, vrijzinnige partner en wie meer over deze partner wil lezen, moet het boek van Berry Brand zeker aanschaffen. Meer hoef je niet te lezen.
Meer informatie over het boek en bestelmogelijkheden vindt u hier