Zondagsbrief 46, 16 mei 2021
Verschijnen zondagsbrief
Zoals u in het kerkblad heeft kunnen lezen worden de kerkdiensten in de Irenekerk hervat. Volgende week is het Pinksteren, een mooi moment om weer bijeen te komen, zij het met de coronarestricties, wat betekent dat er niet meer dan 30 mensen de dienst kunnen bijwonen.
Het herstarten van de diensten heeft gevolgen voor de zondagsbrief; deze verschijnt dan niet wekelijks meer, maar tweewekelijks vóór de zondagen dat er geen diensten zijn.
Inlelding
Op het moment dat ik deze inleiding schrijf, is het Hemelvaartsdag. Een dag van afscheid nemen van iemand die je lief is. De leerlingen zien Jezus voor hun ogen verdwijnen. Hij laat hen in verwarring en stilte achter, niet wetend wat hun te doen staat.
Ze weten even niets te zeggen, het gebeuren beneemt hun de adem. Het is een totale stilte, maar geen totale rust.
Deze week heb ik veel nagedacht over stilte. In het begin van de lockdown, meer dan een jaar geleden, werden velen door stilte overvallen, thuis, maar ook in de natuur. Door het weinige verkeer werden de natuurgeluiden, zoals het fluiten van de vogels, beter gehoord.
De stilte kon ook als gevolg eenzaamheid hebben: geen bezoek ontvangen van familie en vrienden, ook niet als je ernstig ziek werd en in het ziekenhuis met corona terechtkwam. Een bijna onverdraaglijke situatie, waar je voor geplaatst kon worden. De stilte, die eenzaamheid tot gevolg had is negatief, bedreigend.
Maar soms is het ook anders. Ik correspondeerde met een aantal dames van mijn leesgroep over wat stilte en het niet bij elkaar komen met je deed. De ervaringen waren zeer verschillend, afhankelijk van de leefsituatie. Enkele van wie de partner in de afgelopen jaren was overleden, hadden er veel moeite mee, omdat er niemand bij je was met wie je je gevoelens kon delen en die de stilte als eenzaamheid ervoeren. Een ander, die veel vergaderde via Teams (een digitale groepsvergadering, waarin je elkaar via het scherm kunt zien) omschreef de periode intensief, maar doordat het naast haar werk stil was, hadden zij en haar partner meer tijd om dingen te overdenken; ze omschreef het als ‘hun kloosterleven’, waarin meer ruimte was tot verstilling en zien met andere ogen.
Zo kan stilte op vele manieren worden ervaren, o.a. afhankelijk van je gemoedstoestand en leefomstandigheden..
In onze gemeente zijn in de afgelopen tijd meerdere gemeenteleden overleden, een partner achterlatend. Het definitieve afscheid op de begraafplaats of het crematorium en uiteindelijk alleen naar huis, na een vaak intense periode. De stilte, die je dan thuis aantreft kan je overweldigen, maar kan misschien ook troostend werken, wetend dat het lijden van een geliefde voorbij is. Ieder ervaart dit op zijn of haar eigen manier.
Over stilte zijn ook vele gedichten geschreven. Het gedicht hieronder is geschreven met het oog op Pinksteren, het mooie feest dat wij 10 dagen na Hemelvaart mogen vieren, waarin we een blik op de toekomst krijgen. Een toekomst, die al gaande is ….
De stilte hangt tegen de toekomst aan
De stilte hangt als een tapijt
tegen mijn echte toekomst aan.
Er groeien paden om te gaan:
de grond wordt wand; kleur krijgt de tijd.
Elk zacht geluid krijgt stem en zin,
maakt ruimte en sterft zingend weg.
De woorden kennen heg en steg,
dwalen niet weg van hun begin.
Ik hoor iets waaien door mijn hoofd,
maar waar ‘t verhaal bewogen is,
ben ‘k zelf de laatste hindernis.
Totdat ineens mijn zwijgen komt,
waarin zich het geluk vermomt,
dat God mij vroeger had beloofd.
Thijs Weerstra, Met andere woorden, Pinksterbundel. Zutphen, Terra.
Een fijne zondag toegewenst en mogelijk tot de Pinksterdienst.
Mieke Taselaar
Lied
Lied 605 ‘De toekomst is al gaande’
Meditatie
Thema: Rust
Het is de roeping van de gemeente in de wereld en dus ook van elke gelovige afzonderlijk een bepaalde vorm te geven aan het dienen van God. Daarbij staat de viering van de zondag centraal. De dag van de opstanding is de dag van de vrijheid. Dit laatste begrip kan nauwelijks worden toegepast op onze maatschappij, die bolstaat van afzien; je moet proberen het hoogste te bereiken wat er te bereiken valt, ‘tweede plaatsen’ tellen niet mee, mensen staan in hun werk onder geweldige druk, de concurrentie bevindt zich op vijandig gebied, je moet constant bezig blijven, want tijd is geld. Hoe past in zo´n kader de zondag, de dag van de vrijheid?
Het gaat om het vieren van deze dag. Vieren heeft alles te maken met het laten vieren van de teugels, met het kunnen loslaten van wat een mens op de andere dagen zo bezighoudt. Daarom is het zo belangrijk dat wij op die dag rusten, ook van ons vele spreken; zelfs de predikanten zouden op deze dag wel eens wat minder moeten (s)preken. Stiltes in de kerkdiensten kunnen wij nog altijd maar moeilijk verdragen. Misschien moeten wij opnieuw leren om stil te zijn, wat wij al beoefenen door middel van een stil gebed tijdens de voorbeden of door een stilte na een schriftlezing of na de preek. Leren luisteren en ontvankelijk worden voor wat van de andere zijde, van Gods kant tot ons komt, is heel belangrijk om onszelf te kunnen bevrijden van ons jachtige bestaan. Want juist in het leven van iedere dag moeten wij leren onszelf en de ander echt te bereiken. Daarvoor moeten wij tijd vrijmaken. Ik las onlangs een levensbericht van een bekende Nederlander die gevraagd werd om minister te worden. Hij stelde als voorwaarde dat hij ’s avonds gewoon thuis moest kunnen zijn. Het werd geaccepteerd en het werkte. Onthaasten wordt veel te weinig toegepast. Want alleen zo kan een mens tot rust komen. De bereikbaarheid van de ander kan vooral plaats vinden wanneer wij elkaar persoonlijk ontmoeten. Dan kan het gesprek heel rustgevend zijn, ook door de stiltes die wij inbouwen en alleen elkaars nabijheid kunnen ervaren. Om vrij te leven in de schepping zullen wij ons van veel dingen moeten bevrijden. Vieren van de zondag kan die dag tot een echte bevrijdingsdag maken en ons helpen ook tijdens ons werk door de week heen ogenblikken vrij te maken voor onszelf en voor de anderen naast ons die vaak aan hetzelfde euvel lijden.
ds. Pieter Taselaar
Gebed
De stilte van de veelheid
doet ons de stem van de volheid verstaan,
de stilte van het luisteren
geeft ons de kracht van het spreken.
Het juiste woord volgt uit de stilte
En de juiste stilte komt van het woord.
Het ene bestaat niet zonder het andere.
Geef ons de werkelijke stilte
die geen ontkenning van de taal is,
maar de triomf van de taal
opdat wij U en de anderen leren verstaan.
