Zondagsbrief 36, 7 maart 2021
Inleiding
Ik ben niet meer bang voor het nachtelijk donker,
de angst heeft plaats gemaakt voor hoop.
Ik zie nieuwe kansen in ‘t sterren geflonker
en licht waar de duisternis ooit me besloop.
Wie bang is belemmert de plannen voor morgen,
beknot zichzelf voor elk toekomstzicht.
Hij laat zich verblinden door pijn en door zorgen
en houdt dus de deur naar de oplossing dicht.
Gooi open die luiken en laat alles binnen,
het licht, de lucht en de eeuwigheid.
En laat zo een gloednieuwe toekomst beginnen
vol angstloze liefde en zekerheid.
Coot van Doesburgh
“Bent u ook zo moe?” begint een columniste uit dagblad Trouw haar column. Ik vraag het u nu ook maar: “Bent u ook zo moe?” Ik vraag dit omdat veel mensen, die ik spreek, vertellen dat ze moe zijn, moe en angstig, veel erger dan anders. De coronatijd maakt blijkbaar vermoeide, bange mensen van ons. Als we de toekomst steeds verder zien wijken en we ons moeilijker kunnen voorstellen dat het ooit weer anders, hopelijk beter zal zijn, dan kan een benauwende vermoeidheid op ons vallen en kan angst proberen de mooie, goede dingen uit het leven weg te zuigen. En wat is dat erg, als je er goed over nadenkt. Het kan toch niet de bedoeling zijn dat we voortdurend zo moeilijk en zwaar in ons leven rond tobben, iedere dag weer opnieuw, zo zonder lichtpuntjes. Coot van Doesburgh heeft dit mooie gedicht geschreven waarin ze vertelt hoe het haar vergaan is. Tussen de gedachten van het tweede en het eerste en het derde couplet is waarschijnlijk heel veel strijd gestreden.
Eerst bang zijn en verblind door pijn en zorgen en dan weer hoop hebben en nieuwe kansen.
Dat klinkt zo mooi, maar wat is dat verschrikkelijk moeilijk. Dat kunnen we niet op commando. Daar gaat heel wat aan vooraf. Ik las ergens een ouderwetse uitdrukking: “We moeten weer leren het leven te loven.” Ook, of misschien juist in deze tijd. Zien wat er werkelijk toe doet. Tijd voor elkaar hebben en dat kan echt, ook op afstand. Proberen de ander je eigen kwetsbaarheid te tonen. Wees niet bang om die ander, je partner, je kind(eren), je familie, je buren, je vrienden je eigen vermoeide en bange gevoelens te laten zien, er met elkaar over te praten, dan hoef je niet langer zo te vechten om je hoofd boven water te houden. Vertel het elkaar, je hoeft je er niet voor te schamen. Het schept een saamhorigheid die we een beetje kwijt geraakt zijn in deze tijd.
En laten we blijven of opnieuw, proberen te leven vanuit God. Hij laat ons weten, je bent goed zoals je bent, ook met al je vermoeidheid en angst. Maar ik geef je elke dag een nieuwe kans om je gedachten, je gevoel, ja, je hele leven open te stellen voor het Licht van mijn Liefde. Weet je het nog? Mijn naam is: “Ik zal er zijn voor jou.”
Ditthy Stout
Lied
Lied 537: 1, 2 en 4 ‘Zo spreekt de Heer die ons geschapen heeft’
Meditatie
Het klassieke leesrooster vermeldt voor zondag a.s. het verhaal van de tempelreiniging. In Johannes staat het aan het begin, bij de andere evangelisten aan het einde van hun boek. Johannes vond het kennelijk zo belangrijk, omdat het volgens hem iets wezenlijks bevatte van de manier waarop Jezus zijn geloof beleefde. Dat is juist. Voor hem zijn barmhartigheid en menselijkheid centrale begrippen in zijn omgang met mensen. Als Jezus spreekt: “Uw zonden zijn u vergeven”, dan staat dat los van elke van elke vorm van dirigisme van buitenaf. Jezus verzet zich met klem tegen elk theologisch systeem, waarvan de uitvoering met offers een geloofsgemeenschap de mogelijkheid biedt zelf van de opbrengst daarvan te profiteren. En dat onder het mom van God genadig te willen stemmen. Jezus vaagt dit alles weg met alle kracht die in hem is. De gehoorzaamheidsethiek die zoveel godsdienstige kerken en instellingen gebruiken om de angst voor goddelijke straffen om te zetten in een offercultus, waaraan zij zelf de meeste financiële voordelen ontlenen is hier in het verhaal beklemmend weergegeven, misschien wel omdat wij hier Jezus ontmoeten zoals wij dat nooit van hem gedacht hadden. Hij was zo boos dat hij het hele tempelplein schoonveegde, een plein dat eigenlijk als ´voorhof der heidenen´ bestemd was om niet-joodse bezoekers te ontvangen, maar nu voor de handel misbruikt werd. Macht en geldelijk gewin gingen hier hand in hand en het moet voor de toeschouwers, de godsdienstige leiders van het volk voorop, een provocatie geweest zijn, die uiteindelijk de aanleiding zou zijn voor de latere veroordeling van Jezus. Anderzijds zullen mensen, die te lijden hadden onder de uitbuiting van overheid (de Romeinen) en geloof (de hogepriesters en hun handlangers) zich gesterkt voelen door deze daad van Jezus. Er zit nog een kant aan dit verhaal dat tot in onze dagen de kerk beheerst. Om een fabriek vol leerstellingen te bouwen waar mensen precies te horen krijgen wat en hoe zij moeten geloven, opbouw van een ambtelijk apparaat, dat talloze mensen geknecht heeft en onnoemelijk veel slachtoffers heeft geëist. In dat licht gezien zouden wij met onze – terechte - boosheid over het aantal doden dat gevallen is bij de bouw van een enkele ‘voetbaltempels’ ook onze eigen westerse geschiedenis van de bouw van kathedralen niet moeten vergeten. Ik denk dat hierbij minstens wel net zo veel slachtoffers gevallen zijn. Maar dat alles roept wel de volgende vraag op. In hoeverre zijn wij ervan doordrongen dat alle uiterlijke zaken die met onze kerkelijke ervaringen verbonden zijn ons geloof versterken? Ik moet eerlijk zeggen dat de tientallen malen dat ik in het buitenland bij de grote kathedralen in de rij stond om binnen te komen, eenmaal binnen door de drukte niet wist hoe snel ik weer naar buiten wilde gaan. Medelijden kwam wel op wanneer tussen de drukte door een pastoor met enkele medewerkers naar een van de zijbeuken liep om daar voor een paar parochianen een mis te verzorgen. Zou hij nooit in de verleiding komen om een wijkwast te grijpen en de kerk leeg te vegen? Maar ook over het gewone, dagelijkse bestaan van ons en over de manier waarop wij onze principiële keuzes maken, of juist niet maken, valt nog wel iets op te merken. In veel kerken liggen op de lezenaar van de kansels peperdure kanselbijbels. Om ze voor diefstal te bewaken wordt de trap naar de preekstoel afgesloten. Franciscus van Assisi verkocht zijn laatste bijbel om een arme bedelaar te helpen. Wij zouden bijbels gezien ook kunnen zeggen dat wij op die manier pas echt rijk worden. Natuurlijk zeg ik dat in de eerste plaats tegen mijzelf. Het laatste wat ik ter overweging aan u wil doorgeven is het volgende. Niet alleen over uiterlijke dingen gaat het in het verhaal van de tempelreiniging. Het gaat ook over ons innerlijk. Een middeleeuwse prediker, Meester Eckhart, las het verhaal zo: Als Jezus de tempel eindigt, dan reinigt hij eigenlijk ons hart. Want daarin leeft ook van alles wat gereinigd moet worden. Dan gaat het over onze eigen machtswellust, onze hebzucht, onze afhankelijkheid, maar tegelijkertijd ons verlangen naar liefde, vrijheid en geluk. De proef op de som die wij telkens kunnen nemen is in hoeverre wij ons afsluiten voor mensen. Want wij moeten beseffen dat elk mens in staat is God te vinden en wie de ander vindt, vindt ook Jezus.
ds. Pieter Taselaar
1.Runderen, schapen en duiven te koop!
Honderden feestvierders lopen te hoop.
Kopers en verkopers, aanbod en vraag:
er is veel te doen in de tempel vandaag.
2.Loven en bieden, het hoort er toch bij.
Wissel je geld en de winst is voor mij.
Prijzen en koersen, geschreeuw en gekijf:
er gaat heel wat om in het tempelbedrijf.
3.Jezus verschijnt en Hij ziet alles aan:
afzet en omzet, geldzuchtig bestaan.
Woedend drijft Hij met een gesel van touw
die afgoderij uit het tempelgebouw.
4. Dit is het huis van mijn Vader, zegt Hij.
Heilig het daarom en houd het dus vrij
van de verslaving aan goud en genot.
Geen diensthuis is dit, maar de tempel van God!
Zegenbede
Droom de wereld open
Zing tegen beter weten in
Zing en droom van de mens
die je zijn mag in Zijn Naam
Gezegend je hand
die uitreikt naar de ander
Gezegend je woorden
die de ander geluk wensen
Gezegend je voeten
op weg naar de ander,
op weg naar recht en vrede
